رژیم فستینگ، یا روزه‌داری متناوب، یکی از روش‌های محبوب کاهش وزن و بهبود سلامت است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این رژیم بر اساس چرخه‌های مشخص از غذا خوردن و روزه‌داری طراحی می‌شود. اما مانند هر روش دیگر، این رژیم نیز می‌تواند برای برخی افراد با عوارض جانبی همراه باشد، به ویژه در سنین مختلف. در این مقاله از لقمه، به بررسی عوارض رژیم فستینگ برای افراد در گروه‌های سنی متفاوت می‌پردازیم و نکاتی برای انتخاب صحیح‌تر این رژیم ارائه می‌دهیم.
عوارض رژیم فستینگ چیست؟
یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی که به رژیم فستینگ روی می‌آورند، احتمال بروز عوارض جانبی است. در حالی که این رژیم برای برخی افراد مفید است، عوارضی نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. برخی از عوارض رایج عبارتند از:
- احساس گرسنگی شدید و کاهش انرژی
در اوایل شروع رژیم فستینگ، بسیاری از افراد احساس گرسنگی شدید و کاهش انرژی را تجربه می‌کنند. این عارضه ممکن است به دلیل کاهش ناگهانی کالری دریافتی و محدود شدن زمان غذا خوردن باشد. - سرگیجه و ضعف عمومی
به دلیل کاهش قند خون و کمبود انرژی، سرگیجه و احساس ضعف می‌تواند از عوارض رژیم فستینگ باشد. این عارضه معمولاً در ساعات پایانی روزه‌داری بیشتر مشاهده می‌شود. - کم‌آبی بدن
یکی از چالش‌های مهم رژیم فستینگ، کم‌آبی بدن است. برخی افراد به دلیل عدم مصرف مایعات کافی در زمان روزه‌داری، با مشکلاتی مانند خشکی دهان، خستگی، و سردرد مواجه می‌شوند. - مشکلات گوارشی
تغییر ناگهانی در الگوی غذا خوردن می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی مانند یبوست یا نفخ شود. هضم نادرست غذاها در زمان‌های کوتاه مصرف نیز از جمله مشکلات رایج است. - اختلال در خواب
رژیم فستینگ ممکن است الگوی خواب برخی افراد را مختل کند. احساس گرسنگی در ساعات پایانی شب می‌تواند باعث بیدار ماندن و ناتوانی در به خواب رفتن شود. - تأثیرات روانی رژیم فستینگ
رژیم‌های محدودکننده مانند فستینگ می‌توانند تأثیرات روانی منفی مانند افزایش استرس و اضطراب به دلیل محدودیت غذا خوردن داشته باشند. برخی افراد ممکن است دچار پرخوری پس از دوره روزه‌داری شوند یا احساس ناکامی کنند که می‌تواند بر سلامت روانی آن‌ها تأثیر بگذارد. - عوارض احتمالی برای افراد دارای شرایط پزشکی
افرادی که مشکلات پزشکی مانند دیابت، فشار خون پایین، یا اختلالات خوردن دارند، باید با احتیاط بیشتری رژیم فستینگ را دنبال کنند، چرا که این رژیم ممکن است وضعیت آن‌ها را بدتر کند. برای مثال، افراد مبتلا به دیابت ممکن است دچار نوسانات شدید قند خون شوند. - رژیم فستینگ برای زنان باردار و شیرده
زنان باردار و شیرده باید از این رژیم پرهیز کنند زیرا فستینگ می‌تواند موجب کاهش میزان مواد مغذی حیاتی شود که برای رشد جنین یا نوزاد ضروری است.
عوارض رژیم فستینگ برای سنین مختلف
کودکان و نوجوانان
کودکان و نوجوانان در حال رشد هستند و نیاز به کالری و مواد مغذی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند. رژیم فستینگ می‌تواند باعث کاهش دریافت مواد مغذی حیاتی برای رشد و توسعه آن‌ها شود. عوارض احتمالی برای این گروه سنی عبارتند از:
- اختلال در رشد
- کاهش تمرکز و مشکلات تحصیلی
- احساس خستگی و ضعف شدید
بزرگسالان
بزرگسالان ممکن است بهتر به رژیم فستینگ پاسخ دهند، اما همچنان برخی عوارض جانبی برای این گروه نیز وجود دارد. از جمله:
- کمبود انرژی در طول روز
- کاهش تمرکز در کارهای روزمره
- مشکلات گوارشی مانند نفخ یا یبوست
سالمندان
سالمندان به دلیل کاهش متابولیسم و تغییرات فیزیولوژیکی ممکن است به رژیم فستینگ حساس‌تر باشند. برخی عوارض رژیم فستینگ برای سالمندان عبارتند از:
- کاهش قدرت عضلانی
- اختلال در عملکرد قلب
- کم‌آبی بدن و مشکلات کلیوی
- افزایش خطر سقوط و آسیب به استخوان‌ها به دلیل کاهش انرژی و تعادل
نکاتی برای کاهش عوارض رژیم فستینگ
اگر تصمیم به انجام رژیم فستینگ دارید، می‌توانید با رعایت برخی نکات، عوارض جانبی آن را کاهش دهید:
- مصرف مایعات کافی
در طول دوره روزه‌داری، حتماً به مصرف آب و سایر نوشیدنی‌های غیرقندی توجه کنید تا بدن دچار کم‌آبی نشود. - تأمین مواد مغذی در ساعات مجاز
در ساعات مجاز به خوردن، از غذاهای غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین استفاده کنید تا نیازهای بدنتان برآورده شود. - شروع تدریجی
بهتر است ابتدا با دوره‌های کوتاه‌تر روزه‌داری شروع کنید و سپس به تدریج زمان روزه‌داری را افزایش دهید. - مشورت با متخصص تغذیه
قبل از شروع هر نوع رژیم غذایی، به ویژه رژیم فستینگ، با متخصص تغذیه و پزشک خود مشورت کنید تا از سلامت عمومی بدن خود مطمئن شوید.
کلام پایانی
رژیم فستینگ یکی از روش‌های محبوب برای کاهش وزن و بهبود سلامت است، اما باید به عوارض جانبی آن نیز توجه شود. این رژیم برای همه افراد مناسب نیست و به ویژه برای کودکان، نوجوانان، و سالمندان می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد. با رعایت نکات تغذیه‌ای و مشاوره با پزشک، می‌توان از عوارض رژیم فستینگ کاست و به نتایج مثبت آن دست یافت.
